Categorie

Krant

24 januari 2024 – DENKAVOND over voedselverspilling

van Kampus, Krant, Nieuws

Samen koken, met voedseloverschotten. Daar werden we tijdens de vorige bijeenkomst in december allemaal warm van. Op woensdag 24 januari kwamen we met een groepje enthousiastelingen samen om wilde ideeën te bedenken, én concreter te maken.

Samen oogsten

Zowel in de publieke ruimte als in privétuinen valt er veel laaghangend fruit te plukken. Letterlijk en figuurlijk. We willen op zoek gaan naar die plekjes en hun eigenaars, om die te matchen met enthousiaste plukkers. Met de opbrengst hiervan kunnen we met een mobiele fruitpers iets lekkers teruggeven aan plukkers en eigenaars. Of samen het fruit verwerken en een oogstfeest organiseren. Zolang het maar mensen samen brengt.

Kunnen we ook eens gaan praten met boeren? De groenten die te klein zijn, een kleine buts hebben of er misschien niet zo mooi uitzien smaken even lekker! We slaan de handen in elkaar met de koks uit het andere groepje om samen te koken of we organiseren een oogstfeest. Of we maken er soep van, die op een andere plek voor warmte en verbinding kan zorgen.

Tot slot droomden we weg van een samenwerking op een creatieve en ecologische plek, om bestaande dynamieken te verbinden en te versterken.

In ons enthousiasme vergaten we foto’s te nemen tijdens de denkavond. Daarom deze foto om ons weg te doen dromen naar sappige appels en oogstfeesten.

Samen koken

Overschotten verwerken is uiteraard belangrijk. Zeker niet minder belangrijk is het sociale aspect van het samen koken. Via koken elkaar beter leren kennen, recepten uitwisselen, met bepaalde gewoonten  kennismaken, … En dit liefst nog over verschillende culturen en tradities heen.

Het leek ons wel wat om elk seizoen te koken met overschotten en daarbij ook telkens de gasten die zouden komen eten, wat meer informatie geven over de overschotten en de seizoensgroenten. Ook workshops waarbij het hele gezin aansluit, kunnen een schot in de roos zijn. Hoe ga je aan de slag met overschotten? Hoe kan je zonder vast recept en ingrediënten toch een volwaardige maaltijd op tafel toveren? Hiervoor is heel wat improvisatie nodig.

Ideeën zoals een lange tafel, ‘komen eten’ concept en een potluck kwamen ook even ter sprake, een heel leuk sociaal evenement waar ontmoeting centraal staat.

En wie weet kunnen we een bekende Vlaming of Kempenaar warm maken om zo meer zichtbaarheid voor overschotten te creëren?

Op het einde was het duidelijk: de meeste goesting wordt gevoeld bij een niet te groot experiment waarbij we met verschillende leeftijden en culturen samen toewerken naar een gezellig diner met voedseloverschotten. In en om Herentals zien we al heel wat mogelijke partners, keukens, locaties, … .

Maar eerst, gaan we op studiereis! De mosterd halen waar ie nu al zit! Zowel rond plukinitiatieven als rond samenkoken.

Ga jij mee?

 

 

12 december 2023 – KAMPUS: ‘Verloren brood? Gewonnen brood!’

van Kampus, Krant, Nieuws

Wist je dat we elk jaar, in Vlaanderen alleen al, maar liefst 884.000 ton voedsel verloren laten gaan? Dat zijn 22.100 volle vrachtwagens. Ofwel een file van de Kempen tot Parijs. Op 12 december staken we de koppen bij mekaar tijdens de Kampus ‘Verloren brood? Gewonnen brood!’. Een verslag:

 

 

Enkele cijfers over voedselverspilling

Met deze hallucinante cijfers trapt Janna van Translab K de Translab Kampus rond voeding af. Maar waar gaat dit voedsel dan verloren? Om te beginnen blijft bij het oogsten 320.000 ton liggen op de velden omwille van overproductie of omdat het niet aan de eisen voldoet, denk aan een appel met een buts of te kleine groenten. Bij de verwerking gaat er nog eens 227.000 ton verloren. Gelukkig wordt het meeste hiervan hergebruikt voor dierenvoeding, compost of biomassa. In de horeca gaat nog eens 49.000 ton verloren. Een daling tot 40% ten opzichte van 5 jaar geleden, onder meer dankzij inspanningen van grootkeukens om porties beter in te schatten en een beter aankoopbeleid. Tot slot gaat er bij de retail, zeg maar de supermarkten, 37.400 ton voedsel verloren. Ook hier een grote daling ten opzichte van 5 jaar geleden door bijvoorbeeld afprijzingen in de winkel en schenkingen aan sociale organisaties. Tot slot komen we bij het eten dat wel tot in onze koelkast geraakt. Per jaar gooit een gemiddeld gezin 2 à 3 volle winkelkarren eetbaar voedsel weg. Tel daar de niet eetbare resten bij en je komt op 397.500 ton per jaar. 78% hiervan belandt bij het restafval en slechts 12%  in de GFT en 10% in de compost.

Foodsavers redt voedsel

Werk aan de winkel dus. Dat weet ook Hilsande van Foodsavers. Sinds 2018 een project dat voornamelijk focust op sociale tewerkstelling. Wat begon met enkele diepvriezers en een koele berging in Laakdal, is vandaag een heuse ‘foodhub’ in Herentals. Foodsavers haalt dagelijks overschotten op bij handelaars en boeren in en rond de Kempen. Voor 2023 zullen ze uitkomen op zo’n 180 ton, maar liefst het dubbele van in 2022. Hoewel ze dus meer ophalen, merkt Foodsavers wel dat de overschotten per winkel kleiner worden. Daarentegen zijn er wel meer winkels die met hen samenwerken, wat de stijging verklaart. Een goede evolutie dus.

Naast eten halen ze ook pampers, shampoo, en deze dagen – na de doortocht van de Sint – ook speelgoed en chocolade. Alles komt binnen, gesorteerd, gewogen en herverdeeld aan zo’n 25 organisaties, in en rond de Kempen zoals sociale kruideniers, voedselbedelingen vanuit het OCMW, sociale restaurants… Goed voor zo’n 3000 volwassenen en 1500 kinderen.

De cirkelshop

Eén van die sociale organisaties is de Cirkelshop, waar we vandaag te gast zijn. Een kruidenier in Herentals waar mensen met een verhoogde tegemoetkoming of met een doorverwijzing via een abonnementsformule wekelijks mogen komen winkelen. Alles wat in de winkel ligt komt van Foodsavers of handelaars in de buurt. Heel wat groenteoverschotten worden ook verwerkt om later bijvoorbeeld soep mee te maken. Je kan er ook tegen heel democratische prijzen soep komen eten of een koffie drinken in het ontmoetingslokaal ernaast. Want ook het ontmoeten en de kans om met mensen in gesprek te gaan is heel belangrijk.

Aan de slag!

Na heel wat cijfers, tijd voor actie! De vraag van vandaag? Op welke manier kunnen we ons steentje bijdragen om de berg voedseloverschotten te verkleinen? Hoe kan duurzaamheid en sociaal engagement hand in hand gaan? We gingen met elkaar in gesprek over waar, wanneer, voor wie en met wie we iets kunnen doen. Scholen, aardappelvelden en fruitbomen in parken passeerden de revue. Oogstfeesten, communiefeesten, suikerfeesten, eerste schooldagen. Hoe dan ook, we waren het vooral eens over het belang van ontmoeting. Dat begint met een fijne locatie. Er werd luidop gedroomd van samen appels en ander fruit plukken in voedselbossen, het herontdekken van vergeten groenten en daar lekkere maaltijden mee koken. Klassiekers uit onze eigen keuken, maar even graag klassiekers van over de hele wereld. Niets zo verbindend als samen de strijd tegen voedselverspilling tegengaan door samen te koken en samen te eten.

Doe jij mee?

 

13 mei 2023 – Kaffee: Circulaire Economie

van Krant, Nieuws

Op één van de eerste zonnige dagen van het jaar kwam een fijn gezelschap van geëngageerde Kempenaars samen in de Kasteelzaal van de Bibliotheek van Turnhout. De BIB werd niet alleen gekozen omwille van het prachtige zicht op ‘het kasteeltje’. Het uitlenen van boeken en het samenbrengen van mensen maakt van de BIB een gedroomde plek om het vandaag te hebben over ‘circulaire economie’.

Circulaire economie, wat is dat nu juist?

Mieke Heymans en Janna Janssens, medewerkers van Translab K en stagiair Kiran Van Dyck verduidelijken. “Circulaire economie gaat over het idee dat grondstoffen, materialen, producten zolang mogelijk gebruikt worden. Door ze te delen, te herstellen, te verkopen, te hergebruiken of te herwerken”, vertelt Kiran ter inleiding. “Een wasmachine bijvoorbeeld. Je koopt eentje, maar helaas gaat die ooit ook stuk. Wat doe je? Je kan ze laten herstellen. Of je geeft ze een tweede leven bij je dochter in haar eerste huis. Of je brengt ze naar de kringwinkel. Daar wordt ze gecontroleerd en opnieuw verkocht. Als de machine niet meer in goede staat is, dan wordt ze gebruikt voor reserve onderdelen voor andere wasmachines. De rest van de wasmachine wordt uit elkaar gehaald, gesorteerd en herwerkt tot nieuwe grondstoffen.” Een hele cirkel dus, dat heet circulaire economie.

De deelnemers maakten kennis met 8 initiatieven en voorbeelden van circulaire economie:

1/ Als mensen niet naar de Bib komen, dan komt de Zwerfbib naar de mensen.

JORIS GIELEN – De Zwerfbib – Foto ©Avansa – Chris Stessens

De spits werd afgebeten door de gastheer, Joris Gielen van de bibliotheek van Turnhout. “Elke dag komen nieuwe, interessante, populaire boeken uit”, vertelt Joris. “Dat zijn onze sprinters: boeken die je maar één week mag uitlenen en je niet kan reserveren. Elke week zijn er nieuwe sprinters. Van de ‘oude’ komen dan één of twee exemplaren in de gewone collectie terecht. Wat dus maakt dat er heel wat recente titels op overschot zijn. In het verleden werden die wel eens verkocht of opgestuurd naar een bibliotheek in Suriname. Niet duurzaam dus.” Toen de bibliotheek een tijdlang op een andere locatie zat wegens verbouwingen, merkten ze dat het uitlenersaantal terugviel. Als de mensen niet naar de bib komen, dan komt de bib naar de mensen. Geïnspireerd door het idee van ‘crossers’, boeken die je over heel de wereld kan uitlenen, zette Joris het project ‘Zwerfbib’ op. Een boekenkast in het station, in het ziekenhuis, aan het stadhuis van Turnhout. De beste titels, de properste boeken, die het makkelijkst weglezen, die kan je vinden in de Zwerfbib. “De bibjes worden elke week aangevuld en opgekuist door vrijwilligers,” zegt Joris. “Tref je een lege Zwerfbib aan? Dat betekent dat al veel lezers jou zijn voor geweest, maar blijf zeker langskomen voor de leukste en nieuwste boeken!”

2/ Het Repair Café herstelt je kapotte spullen.

TINEKE THIJS en ARJAN CRUYSBERGHS – Repair Café – Foto ©Avansa – Chris Stessens

Dat er in de Kempen gepionierd wordt, bewijst niet alleen de Zwerfbib die als een van de eersten in Turnhout opdoken, maar ook het Repair Café.

Arjan Cruysberghs ondersteunt vanuit Dinamo het Repair Café in Turnhout dat elke maand doorgaat in de Kuub. “Het Repair Café is een plaats waar je met je kapotte spullen zoals elektrische toestellen, kledij of computers kan langskomen,” vertelt Arjan. “Eén van onze vrijwilligers probeert die dan eventueel samen met jou te herstellen. In 75% van de gevallen kan het gemaakt worden, soms jammer genoeg ook niet.”

Het Repair Café is elke maand opnieuw een bruisende activiteit. Je kan voor een halve euro een koffie drinken, vriendelijk geschonken door vrijwilligers terwijl je aan het wachten bent op je kapotte broek of broodrooster. Je kan ook een kijkje komen nemen in de weggeefkraam: spullen die voor jou onder de voet staan, kunnen hier een tweede leven krijgen. Tineke Thijs. “Ik neem als vrijwilliger de weggeefkraam onder mijn hoede. Ik hang de kleren op en richt de kraam in. Ik ontvang mensen en geef een woordje uitleg bij alles wat er gebeurt en nodig mensen ook uit om een koffie te drinken of een praatje te maken.”

En dat is niet alles. Het Dinamo Repair Café organiseert ook duurzame workshops: vlaggenlijnen naaien, insectenhotels in elkaar steken of schone zeep maken. Elke maand ervaren we een hele leuke vibe met een mix van mensen. Zo leuk zelfs dat ze tegenwoordig al met nummertjes moeten werken. Voor hun 10-jarig bestaan hebben ze weer heel wat ideeën in petto. Misschien vind je het Repair Café binnenkort op meer plekken én tijdstippen terug!

3/ Mamadepot Laakdal bezit grote schatten voor kleine schatten. 

PAUL MONDELAERS – Mamadepot Laakdal – Foto ©Avansa – Chris Stessens

Wie pas vanaf deze spreker inpikte op het Translab Kaffee dacht zich misschien vergist te hebben en op een stand-up comedy show te zijn beland. Niets is minder waar. Paul Mondelaers is gewoon een heel enthousiaste ambassadeur van het Mamadepot in Laakdal. Het concept van Ferm werd uitgerold in heel wat Vlaamse gemeenten. Eerder dit jaar opende ook in Lille een Mamadepot.

Wat is een Mamadepot? “Denk aan een kringwinkel, maar dan met een aanbod voor kinderen tussen de 0 en 12 jaar. Bij de start vroegen we aan mensen om baby- en kinderspullen die ze niet meer nodig hadden, gratis weg te geven.” Dat ze eerst wat sceptisch waren, maakte Paul duidelijk. “Waar we niet meteen aan dachten, is dat kleine kinderen groeien als kool. Een truitje of een broekje? Dat is na een maand veel te klein. Dat kan gewoon niet verslijten. We kregen enorm veel materiaal binnen, te veel om te stockeren. We bieden de artikelen aan de schappelijke prijs van 1 of 2 euro aan. De meeste gesofisticeerde buggy’s? Als ‘m echt blinkt, dan ben je 7 euro kwijt.” Baby’s hebben veel spullen nodig en zo kan de prijs toch nog best oplopen. “Als mensen aangeven dat het toch nog best veel is, dan plaatsen we aan de kassa de komma gewoon een beetje naar links. We discussiëren daar zelfs niet over, want het is moedig om dit aan te geven. Mensen krijgen dan een voordeelkaart. Ook huisartsen en schooldirecteurs uit onze omgeving hebben zo’n voordeelkaarten om te geven aan wie het nodig heeft. Bewijzen vragen we niet.”

Interessant aan het Mamadepot? “We willen mensen een winkelervaring aanbieden. Je komt naar de winkel omdat je het nodig hebt. Er is ook een speelhoek in de winkel met een animator zodat ouders rustig kunnen winkelen. Naast de winkel is een café. Iedereen die binnenkomt om iets te brengen of om iets te kopen, kan er gratis iets drinken. Ook de mannen komen al eens graag mee.”

Dat het Mamadepot een succes is, bewijzen de cijfers. Twintig vrijwilligers helpen mee, van kleedjes plooien over pintjes tappen tot checken of de puzzels wel compleet zijn. Elke maand ontvangen we zo’n 80 à 100 klanten. De inkomsten van de verkopen worden gebruikt om materiaal voor de winkel aan te kopen, vormingen te organiseren voor de vrijwilligers of workshops voor de klanten. De locatie mogen ze gebruiken van de gemeente.

4/ LETS Zandland verwarmt je buurt, niet de aarde.

KIRAN VAN DYCK – Foto ©Avansa – Chris Stessens

Vlak voor de pauze nam Kiran terug het woord, in naam van LETS Zandland. LETS, dat is kort voor ‘Lokaal Economisch Transactie Systeem’, een soort van betalingssysteem. Geen echte munt, maar wel van waarde voor wie meedoet. In Mol, Geel, Balen en omgeving zijn ze met veel LETSers: 231 LETSers deden in 2022 exact 1261 LETSverrichtingen, goed voor 95.000 LETS.

Hoe werkt het? Je kan bijvoorbeeld een uur de strijk doen van iemand, daar 60 LETS voor ontvangen, om die op jouw beurt te gebruiken om iemand te betalen die een uur in jouw tuin komt werken. Je kan ook materialen uitwisselen of kledij kopen tot zelfs in de lokale winkel tomaten kopen met je LETS. Het absolute pluspunt? Je leert je buren beter kennen!

5/ Pimpernieuw VZW geeft een tweede leven aan oude spullen en plantjes.

KIRAN VAN DYCK – Foto ©Avansa – Chris Stessens

Na een pauze vol pauzen (sorry, je moest erbij zijn voor dit mopje) nam Kiran opnieuw het woord om Pimpernieuw vzw voor te stellen. Pimpernieuw in Mol brengt mensen samen, elk met hun eigen talent om samen oude spullen te herwaarderen. Met een upcycling atelier bijvoorbeeld. Ofwel werk je in je eigen tempo aan je project of je maakt samen plantenhangers van oude t-shirts. Een zadenbib uitbaten kan ook. Je oogst zaadjes van je eigen planten en brengt ze binnen. Je kan zaadjes meenemen om je eigen tuin biodiverser te maken. Een laatste voorbeeld is PlantAardig, een plantenasiel. Is je plant te groot geworden voor je woning? Heb je toch niet echt groene vingers en heb je je planten te veel of te weinig water gegeven? Het plantenasiel weet er raad mee. Ze verzorgen de plantjes tot ze terug gezond zijn waarna ze een plekje krijgen in de winkel van Pimpernieuw en ze voor een klein prijsje een nieuwe thuis krijgen.

6/ Campina Energie, want de zon en de wind zijn van iedereen.

JEF VAN EYCK – Campina Energie – Foto ©Avansa – Chris Stessens

Als Jef Van Eyck vertelt dat hij bezig is met niet recycleerbare dingen lijkt hij op het eerste gezicht een vreemde eend in de bijt. Even later blijkt dat het over de zon en de wind gaat, dan ben je weer helemaal mee. “De zon en de wind zijn van iedereen. Dat is het uitgangspunt van de Kempense burgercoöperatie Campina Energie.” Jef legt uit: “Hoe meer mensen in de coöperatie, des te meer hernieuwbare energie kunnen we produceren. In 2022 financierden we 43 installaties voor zonnepanelen, goed voor 7599 zonnepanelen.” Ook de cijfers voor windenergie zijn indrukwekkend. “Van 9 windmolens zijn we voor 20% eigenaar. In het begin is het vooral investeren, maar nu, 5 jaar later, zien we dat die investeringen zorgen voor opbrengsten.” Campina Energie investeert met die opbrengsten in nieuwe en innovatieve technologieën zoals geothermie en warmtenetten waarbij de warmte uit de grond wordt gehaald. Bij Avery Denisson zorgen bijvoorbeeld parabolen voor de verwarming van de hallen.

Tot zover de cijfers maar wat kunnen wij als burgers doen? Jef: “Met BENOregio Kempen willen we burgers begeleiden in de uitdaging van een energieneutrale woning in 2050. Hetzelfde voor ZonneRegio Kempen. We begeleiden mensen bij het leggen van zonnepanelen. Dit is allemaal in het leven geroepen dankzij de vraag waar we nu met z’n allen voor staan: hoe kunnen we energie produceren zonder dat we een beroep moeten doen op fossiele brandstoffen?”

Campina blijft inzetten op nieuwe ideeën en technologieën. “Sinds begin 2022 is er een wetgeving voor zonnedelen. Particulieren kunnen de energie die ze zelf opwekken via hun zonnepanelen, delen met anderen. Zou het niet interessant zijn om dat ook op wijkniveau te doen, bijvoorbeeld door samen de elektrische deelwagens op te laden?”

7/ VELT kookt samen met voedseloverschotten.

EMELIE HELLER – Velt vzw – Foto ©Avansa – Chris Stessens

Eén van de tien principes van Velt rond ecologische voeding is het tegengaan van voedselverspilling,” trapt Emelie Heller af. Emelie werkt niet alleen met voedseloverschotten, zij doet dit samen met groepen: buurten of sociale organisaties zoals een netwerk waar armen het woord nemen of SAAMO. Want samen koken – of samen eten – werkt verbindend. En bovendien is koken met voedseloverschotten altijd een beetje een verrassing. “We werken met overschotten van de verpakkingsvrije biosupermarkt of met lokale bioproducenten. Elke keer is het een beetje improviseren. Maar het is ook elke keer kijken naar wie mee kookt. Wie kan wat? Wie kent welke recepten? Soms koken we gerechten die niet iedereen kent. Zeker wanneer mensen met een hele andere achtergrond meekoken. Voor koks en gasten is het dus altijd een verrassing wat op het bord komt, maar het wordt wel smakelijk opgegeten!” lacht Emelie.

Emelie kookt vooral in Antwerpen. In de Kompaan, een buurthuis. Of ’t Werkhuys, een volkskeuken waar ook Nederlands wordt geoefend tijdens het koken. Of de Beek, een voedselcollectief. Hoog tijd om ook in de Kempen samen te koken met voedseloverschotten. Uit het vragenrondje bleek de goesting alvast heel groot. Dat wordt ongetwijfeld vervolgd…

8/ De eerste keer dat je je eigen auto deelt en ziet rijden is gek, maar na 3 keer is het de normaalste zaak.

ERIC VERMEEREN – Foto ©Avansa – Chris Stessens

Eric Vermeeren vertelt zijn verhaal over autodelen. “Drie jaar geleden zijn wij verhuisd naar Turnhout waardoor ik elke dag met de fiets naar het werk kon. Mijn auto stond altijd aan de kant. We speelden al langer met het idee van autodelen, maar hoe begin je eraan? Dankzij vrienden die er al langer mee bezig waren, hebben we dan de stap gezet,” vertelt Eric. “In onze buurt hebben we een WhatsApp groep ‘Delen met de buren’. We deden een oproep waar twee enthousiastelingen op reageerden. We spraken af en deelden mekaars visie. Wat volgde was een contract en een prijs. Via een gedeelde Google Agenda reserveren we heel makkelijk de auto. Via een Whatsapp groepje laten we aan elkaar weten waar de auto in de buurt staat. Ondertussen loopt het systeem al anderhalf jaar prima. De eerste keer dat je je auto zonder jou ziet rondrijden is wel wat raar, maar dat went snel,” lacht Eric.

Eric kijkt nu anders naar autogebruik. “Ik merk dat ik meer bewust omga met mijn auto. De eerste drie maanden autodelen heb ik zelf maar 600 km gereden. Als deze auto aan vervanging toe is, dan denk ik niet dat we een nieuwe auto kopen, maar dan kijken we naar initiatieven zoals Cambio of Cosy Wheels.”

En Eric ziet nog meer voordelen van autodelen. “Hoe meer mensen aan autodelen doen, hoe meer openbare ruimte vrij komt. Dankzij het autodelen kom je ook weer in contact met buren en ontstaan vriendschappen.”

Tijd voor lunch

Tijdens de lekkere vegetarische lunch van Eeden werd nog nagekaart, ontstonden ideetjes en werd heel wat uitgewisseld. Voor Kiran, Janna en Mieke de gedroomde start om verder te werken.

Heb jij ondertussen nog ideeën, vragen, opmerkingen? Stuur een mailtje naar Mieke of Janna van Avansa Kempen, initiatiefnemer van Translab K. Dat kan via een mailtje naar info@avansa-kempen.be of bel 014 41 15 65.

Voor wie er niet bij was

kampus water

Kampus: Wat als… het water op is?

van Kampus, Krant

We trappen een open deur in: de zomer van 2022 was droog. Heel droog. Helaas was die niet de eerste droge zomer en zal het ook niet de laatste zijn. Alle regentonnen ten spijt, het was niet voldoende zo bleek. En toch, amper zes jaar geleden deed een zondvloed hele delen van de Kempen drijven. Het is duidelijk: als het om water gaat, leven we steeds meer in extremen.

Lees meer

Het water op!

van Kampus, Krant, Nieuws

Het zomerse zwoele weer maakte van die 13 juli aan het Kempens kanaal in Mol een perfecte avond voor een TransLab Kaffee op de Zander, het passagiersschip dat al decennialang over de Kempense kanalen cruiset als betrof het de Venetiaanse kanalen.  Boven- en onderdek zaten afgeladen vol met enthousiaste deelnemers. Hun geestdrift was om een nog andere reden niet zo verwonderlijk. Op het programma’s stonden sprekers over prikkelende thema’s als ‘De Natte Droom’ en de G-spot…

Lees meer

water

Moet er nog water zijn?

van Kampus, Krant

Wie Kempen zegt, zegt ‘zand’. Dat zand is de voedingsbodem geweest voor een groot deel van onze Kempense geschiedenis en zal ook mee onze toekomst bepalen. Want de klimaatverandering maakt steeds duidelijker hoe essentieel een goed landschappen- en waterbeleid voor onze regio wel niet is. “Vooraleer we aan herontwikkeling denken, moeten we eerst heel goed begrijpen hoe een landschap precies werkt.”

Lees meer