Wist je dat we elk jaar, in Vlaanderen alleen al, maar liefst 884.000 ton voedsel verloren laten gaan? Dat zijn 22.100 volle vrachtwagens. Ofwel een file van de Kempen tot Parijs. Op 12 december staken we de koppen bij mekaar tijdens de Kampus ‘Verloren brood? Gewonnen brood!’. Een verslag:

Enkele cijfers over voedselverspilling

Met deze hallucinante cijfers trapt Janna van Translab K de Translab Kampus rond voeding af. Maar waar gaat dit voedsel dan verloren? Om te beginnen blijft bij het oogsten 320.000 ton liggen op de velden omwille van overproductie of omdat het niet aan de eisen voldoet, denk aan een appel met een buts of te kleine groenten. Bij de verwerking gaat er nog eens 227.000 ton verloren. Gelukkig wordt het meeste hiervan hergebruikt voor dierenvoeding, compost of biomassa. In de horeca gaat nog eens 49.000 ton verloren. Een daling tot 40% ten opzichte van 5 jaar geleden, onder meer dankzij inspanningen van grootkeukens om porties beter in te schatten en een beter aankoopbeleid. Tot slot gaat er bij de retail, zeg maar de supermarkten, 37.400 ton voedsel verloren. Ook hier een grote daling ten opzichte van 5 jaar geleden door bijvoorbeeld afprijzingen in de winkel en schenkingen aan sociale organisaties. Tot slot komen we bij het eten dat wel tot in onze koelkast geraakt. Per jaar gooit een gemiddeld gezin 2 à 3 volle winkelkarren eetbaar voedsel weg. Tel daar de niet eetbare resten bij en je komt op 397.500 ton per jaar. 78% hiervan belandt bij het restafval en slechts 12%  in de GFT en 10% in de compost.

Foodsavers redt voedsel

Werk aan de winkel dus. Dat weet ook Hilsande van Foodsavers. Sinds 2018 een project dat voornamelijk focust op sociale tewerkstelling. Wat begon met enkele diepvriezers en een koele berging in Laakdal, is vandaag een heuse ‘foodhub’ in Herentals. Foodsavers haalt dagelijks overschotten op bij handelaars en boeren in en rond de Kempen. Voor 2023 zullen ze uitkomen op zo’n 180 ton, maar liefst het dubbele van in 2022. Hoewel ze dus meer ophalen, merkt Foodsavers wel dat de overschotten per winkel kleiner worden. Daarentegen zijn er wel meer winkels die met hen samenwerken, wat de stijging verklaart. Een goede evolutie dus.

Naast eten halen ze ook pampers, shampoo, en deze dagen – na de doortocht van de Sint – ook speelgoed en chocolade. Alles komt binnen, gesorteerd, gewogen en herverdeeld aan zo’n 25 organisaties, in en rond de Kempen zoals sociale kruideniers, voedselbedelingen vanuit het OCMW, sociale restaurants… Goed voor zo’n 3000 volwassenen en 1500 kinderen.

De cirkelshop

Eén van die sociale organisaties is de Cirkelshop, waar we vandaag te gast zijn. Een kruidenier in Herentals waar mensen met een verhoogde tegemoetkoming of met een doorverwijzing via een abonnementsformule wekelijks mogen komen winkelen. Alles wat in de winkel ligt komt van Foodsavers of handelaars in de buurt. Heel wat groenteoverschotten worden ook verwerkt om later bijvoorbeeld soep mee te maken. Je kan er ook tegen heel democratische prijzen soep komen eten of een koffie drinken in het ontmoetingslokaal ernaast. Want ook het ontmoeten en de kans om met mensen in gesprek te gaan is heel belangrijk.

Aan de slag!

Na heel wat cijfers, tijd voor actie! De vraag van vandaag? Op welke manier kunnen we ons steentje bijdragen om de berg voedseloverschotten te verkleinen? Hoe kan duurzaamheid en sociaal engagement hand in hand gaan? We gingen met elkaar in gesprek over waar, wanneer, voor wie en met wie we iets kunnen doen. Scholen, aardappelvelden en fruitbomen in parken passeerden de revue. Oogstfeesten, communiefeesten, suikerfeesten, eerste schooldagen. Hoe dan ook, we waren het vooral eens over het belang van ontmoeting. Dat begint met een fijne locatie. Er werd luidop gedroomd van samen appels en ander fruit plukken in voedselbossen, het herontdekken van vergeten groenten en daar lekkere maaltijden mee koken. Klassiekers uit onze eigen keuken, maar even graag klassiekers van over de hele wereld. Niets zo verbindend als samen de strijd tegen voedselverspilling tegengaan door samen te koken en samen te eten.

Doe jij mee?